ეს არის საკონფერენციო თემა რომელიც ცოტა ხნის წინ გადავაგზავნე, არ ვიცი იხილავს თუ არა ჩემი მოხსენება ფართო აუდიტორიას. წაპუბლიცისტურო გამოვიდა და ავტვირთე მაინც…
პრობლემა რომლის შესახებაც მე საუბარს ვაპირებ, ალბათ ყველასთვის ნაცნობია. მეეჭვება არსებობდეს საქართველოში მცხოვრები ადამიანი რომელიც ამ საკითხზე არ დაფიქრებულა, თუმცა სამწუხაროდ ძალიან ბევრს ეს პრობლემა უშუალოდ შეხებია და მისი მსხვერპლიც უხვად გვყავს. არ ვიცი მიხვდით თუ არა მაგრამ მე ვაპირებ ქალთა როლზე და მათ სრულფასოვან ინტეგრაციაზე ვისაუბრო ჩვენს საზოგადოებაში.
ჩვენს ქვეყანაში დემოკრატია რომ თვალსა და ხელს შუა ვითარდება ეს ახალი ამბავი აღარაა. გლობალიზაციის მორევიც უფროდაუფრო გვითრევს და ამ პირობებში ჩემთვის გაუგებარია საზოგადოება ჩვენს სქესს არტომ უჩენს ადგილს ისევ სამზარეულოში?!
პასუხი მარტივი არ არის და მისმა ძიებამ სხვადასხვა მიმართულებით წამიყვანა. განვიხილე ისეთი ფართო და იდუმალებით მოცული თემა როგორიც რელიგიაა, კიდევ ისეთი სადაო და კალმითაუწერელი საკითხი რასაც ქართული მენტალობა ქვია. ჩვენს კონსტიტუციასაც ჩავხედე და აღმოჩნდა რომ იქ ყველაფერი რიგზეა, წუნს ვერ დაუდებ და ვერც წარმოვიდგენთ რომ ასეთი კანონმდებლობის მქონე ქვეყანაში ქალებზე ფსიქიკური და ფიზიკური, კიდევ ეკონომიკური ძალადობა ჩვეულებრივი ამბავია, დიდი ნაწილისთვის მისაღებიც კი…
მოდით მოკლედ მიმოვიხილავ ჩემს კვლევებს და დასკვნების გამოტანა მერე თვითონაც არ გაგიჭირდებათ. აღმოვაჩინე რომ ჩვენი რელიგია და ზოგადად მონოთეისტური რელიგიები საკმაოდ ზღუდავენ ქალს და მის უფლებებს. მკაცრად აქვთ ჩამოყალიბებული რა უნდა გავაკეთოთ და რა დააწვება ჩვენს კისერს მძიმე ცოდვად კიდევ გარკვევით აქვთ დაწესებული კაცის დომინანტური როლი ცხოვრების თითქმის ყველა სფეროში, თუმცა კაცის უნარიანობის მოტხოვნაც მკაცრადაა ჩამოყალიბებული. იქ არაფერია ნათქვამი ცოლის საზღვარგარეთ მონად გამწესებასა და მისი შრომის ხარჯზე მშვიდად ცხოვრებაზე…
ტრადიციებს რაც შეეხება აქ საქმე ცოტა რთულადაა. არსად არ წერია დადასტურებულად რა ტრადიციაა და რა მონაგონი, ან რომელს რა დოგმები აქვს. საქმე გაჭირდა, რთული იყო გამერკვია ჩვენი გენდერის ჩაგვრის დროს რა ტრადიციებს იშველიებენ ხოლმე. თუმცა გამახსენდა თავად ტრადიციის არსი და მნიშვნელობა, ეს ერთგვარი საჭიროებით გამოწვეული ჩვევაა რომელიც შემდეგ გაუაზრებელ ქმედებად გადაეცემა შთამომავლობას და იქამდე არსებობს სანამ ვინმე ჭკვიანი მის საჭიროებას არ დააყენებს კითხვის ნიშნის ქვეშ. არც ტრადიციებს უარვყოფ და არც ჩვენს წარსულზე ვამბობ უარს, მაგრამ მაინც ვერ მოვხვდი რომელია ტრადიცია იძლევა ქალზე ძალადობის უფლებას.
მენტალიტეტი- (სამოქალაქო განათლების ლექსიკონი) პირის, სოციალური ჯგუფის აღქმის, აზროვნების წესი, გამოხატულება. როგორც ხედავთ მენტალიტეტი აბსტრაქტული ცნებაა და ისევ სოციუმის აზროვნებამდე მივყავართ.
საქართველოში ყოველი მეორე ქალი თავისი ცხოვრების მანძილზე ერთხელ მაინც ხდება ძალადობის მსხვერპლი საწინააღმდეგო სქესის მხრიდან. ეს ძალიან მსუბუქი სტატისტიკაა. სხვა კვლევებს თუ დავეყრდნობით 2010 წლის მონაცემებით საქართველოში მცხოვრებ სრულწლოვან ქალთა 44% მიმდინარე მომენტში გარკვეულ ზეწოლას განიცდის და 80,2% ერთხელ მაინც ყოფილა ძალადობის მსხვერპლი. მონაცემები რომ საგანგაშოა ამას შეამჩნევდით ალბათ. მას შემდეგ 2 წელი გავიდა მაგრამ ამით თავის დამშვიდება ნამდვილად არ ღირს…. ამას თან ახლავს ძალიან ცუდი ფაქტი ამ 80%დან მხოლოდ 27%ს მიუმართავს შესაბამისი დაწესებულებებისთვის საკუთარი უფლებების დასაცავად. ეს ალბათ კანონის მიმართ არასაკმარისი ნდობისა და თავად ქალების მენტალური გაუმართაობის ბრალია. აქაც გვაქვს სტატისტიკური ფაქტები გაეროსმოსახლეობისფონდისმიერ 2009 წელსსაქართველოშიჩატარებულიკვლევისმიხედვით, ქალთა 50,1 % ფიქრობს, რომკარგიცოლიქმარსუნდაუჯერებდეს, იმშემთხვევაშიცკი, თუარეთანხმებამას. ქალთა 34,1 % კიქმრისმიერცოლისცემასგარკვეულშემთხვევებშიამართლებს. 44,9 % ფიქრობს, რომაუცილებელია, მამაკაცმაცოლს/პარტნიორსდაანახოს, თუვინარისოჯახისუფროსი. აქ საკითხავია ასე ფიქრობს თუ გარკვეული მიზეზების გამო ასეთ აზრს აფიქსირებს, მაგრამ ფაქტი ფაქტად რჩება თუ ჩვენვე მივიჩნევთ მსგავს ფაქტებს სამართლიანად შეიძლება რამდენიმე წელიწადში ეს კანონმაც გაამართლოს.
მარტო გაერო არაა დაინტერესებული საქართველოში ქალთა მდგომარეობით, წავაწყდი ჰიუმანრაითსის კვლევებსაც, აქ ყურადღება გამახვილებულია განათლების თანაბარხელმისაწვდომობაზე ორივე გენდერისთვის, დასაქმების ხელმისაწვდომობაზე, კიდევ ქალის როლის გაზრდაზე პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სფეროებში. თუმცა რეიტინგი აქაც ვერ შეგვინარჩუნებია 1998 წელს ქალთა აქტივობა არჩევნებზე 14% -ს შეადგენდა, 2002წელს ეს მაჩვენებელი გაუარესდა და 12% იყო. 2006წელს კი 11.5% აჩვენა სტატისტიკამ. უახლესი მონაცემები ჯერჯერობით არ გვაქვს. მე ლოგიკური პროგნოზების გაკეთებისგან თავს შევიკავებ ოპტიმისტური განწყობის შესანარჩუნებლად.
არსებობს კონკრეტული ორგანიზაციები საქართველოში რომლებიც აქტიურად მუშაობენ გენდერული უთანასწორობის პრობლემის მოგვარებაზე საქართველოში. მათი სამიზნე ძირითადად სტუდენტებია. ისინი ლექციებსა და განხილვებ ატარებენ ამ თემაზე, ზრუნავენ სტუდენტების ინფორმირებაზე. იმედი მაქვს ეს ღონისძიებები შედეგს გამოიღებს და რამდენიმე წელიწადში სტუდენტებში გამოკითხვისას მე ასეთ შედეგს არ მივიღებ: გამოკითხულ ვაჟთა 68% თვლის რომ მათი გენდერის უპირატესობა ყოველგვარი დასაბუთებისა და მიზეზების გარეშე უნდა ვაღიაროთ, 24% თანასწორად აღგვიქვამს და მეტიც მატრიარქატის საწინააღმდეგოც არაფერი აქვს, ხოლო დარჩენილი 8% ამ თემას საერთოდ გაურბის. რა თქმა უნდა დავინტერესდი იმ 68%-ის არგუმენტებით უმეტესობა თავს მამა-პაპის ტრადიციებს, რელიგიასა და მენტალიტეტს აფარებს. ამ არგუმენტების უსუსურობა დასაწყისშივე დავასაბუთე.
რაც შეეხება გოგონათა აზრს: 75% ძალადობას არა მაგრამ მამაკაცზე დაქვემდებარებას აუცილებლად მიიჩნევს რადგან ასეთი წესია, 12% ძალადობის ფაქტებსაც უძებნის გამართლებას, 6% ჯანსაღი თანასწორი ურთიერთობების მომხრეა ხოლო 7%-ს არ სურს ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა. უმრავლესობამ თავის აზრს თეოლოგიური გამართლება მოუძებნა.
ძალიან ვწუხვარ რომ ჩემი თანატოლების უმრავლესობა სირაქლემას პოზიციას ამჯობინებს და გაბატონებული მოსაზრებებით ხელმძღვანელობს მიუხედავად თავისი საკუთარი შეხედულებისა. ჩვენ ამ ქვეყნის მომავალი გვქვია და სხვამ ვინ თუ არა ჩვენ უნდა შევცვალოთ და გამოვასწოროთ!
აქამდე რაც მოისმინეთ იყო სავსე ფაქტებითა და კრიტიკით, ალბათ იტყვით ამის 10-ჯერ მოსმენას რა აზრი აქვს ეს ხომ ჩვენს ვიცოდითო. მე ზუსტად ამის თქმა მინდა რომ ეს ყველაფერი ყველამ ვიცით უკვე დიდი ხანია მაგრამ მაინც არაფერი იცვლება. ყველა თავისი ინდივიდუალური მიზეზის გამო ტაბუს ადებს ამ თემას და საკუთარი ტოლერანტული აზრის გამოხატვით იფარგლება. თუმცა როგორც კვლევებიდან ნახეთ ეს აზრი ხშირად არც ისე ტოლერანტულია.
კითხვაზე რა უნდა გავაკეთოთ პრობლემის გადასაჭრელად? მე ასეთ პასუხამდე მივედი, უნდა შევცვალოთ საზოგადოების მენტალიტეტი. როგორ? ეგ ყველამ ისე უნდა გავაკეთოთ როგორც მოგვიხერხდება. მე უკვე დავიწყე და სწორედ ამიტომ ავირჩიე მოხსენებისთვის ეს თემა. დავნერგოთ გენდერული თანასწორობის ტრადიცია!
themargarett 